Domateste Külleme(Leveillula taurica)

Etmenin genel özellikleri :
   Domateslerde görülen Külleme etmenleri:
- Oidiopsis taurica Tepper
- Oidiopsis sicula Scalia (eşeyli dönemi:Leveillula taurica (Lév.) G. Arnaud) fungal hastalık etmenleri olup, hastalık genellikle sıcak ve yarı kurak bölgelerde görülür. Fungus geniş bir konukçu listesine sahip ve kış ya da olumsuz hava koşullarını yabancıotlarda geçirir. 25 °C altındaki sıcaklıklar enfeksiyon için uygun, daha yüksek sıcaklıklarda ise hastalık belirtisi enfeksiyon bölgelerinde hızla görülmeye başlar.

Belirtileri:
   Yaprak: Açık yeşil ile parlak sarı ve düzensiz gelişen lekeler genellikle yaprakların üst aksamlarında görülür ve bu lekelerin merkezindeki dokularda nekrotikleşir (doku ölümü). Bu lekelere üzerinde beyaz ve un gibi ekzoparasit parazit olan fungusun misel ve spor tabakaları görülebilir. Fungus yaprağın alt kenarlarındadır ve hızla tüm yapraklara yayılabilir. Yapraklar hastalıktan dolayı öler, fakat yaprak dökülmesi olmaz. 

Domates Yetiştiriciliği

AÇIK TARLADA DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİ

GİRİŞ:

Domates ülkemizde en çok üretilen ve tüketilen sebzedir. Dünyada taze olarak, yemeklerde diğer sebzelerle pişirilerek, dayanıklı domates suyu, konsantre domates suyu, turşusu, konservesi, salçası, ketçabı, sosu, pulp ve püresi, dondurularak, kurutularak değerlendirilmektedir.

            Domates vitamin ve mineral maddelerce zengindir. 100 gr. taze domates 20-23 kalori, 1 gr protein, 0,3 gr yağ, 0,6 gr kül, % 93.8- 96.0 su, 4 gr karbonhidrat, %2-3,5 şeker, 0,6 gr seliloz, 7,21 mg kalsiyum, 17-28 mg fosfor,  0,6 mg demir, 1000-1100 IU A vitamini, 264-314 mg potasyum, 19-20 mg magnezyum,  24 -69 mg klor, 17-28 mg fosfor, 3-10 mg sodyum, 0,5-0,8 mg niacin, 20-28 mg C vitamini, 0,09 mg thiamin, 0,03 mg riboflavin, 0.40-0.80 mg  K vitamini içerir.

İKLİM İSTEKLERİ:

            Domates sıcak ve ılıman iklim sebzesidir. Yetiştirme devrelerinde ısı sıfırın altına (-2,-3 ºC’ye) düştüğünde bitki tamamen ölür. Fidelerin tarlaya dikilmesinde ilkbahar geç donlarının bitmesi gerekir.

            Domateslerde genellikle gece ve gündüz arasında 6 ºC ile 8ºC’lik bir farkın bulunması istenir. Gündüz sıcaklığının 19-26 ºC, gece sıcaklığının 14-18 ºC olduğunda gelişim iyi olur.

            Döllenme olayının ısı ile çok yakın bir ilgisi vardır. Domates çiçek tozları 10 ºC ve daha yukarı derecelerde istenilen şekilde çimlenerek döllenme yapılabilmekte ve sıcaklık 15 ºC’nin altına düştüğünde meyve bağlama yüzdesi azalmaktadır. Düşük sıcaklıkta polen tozu çok az oluşur, kısmi döllenen şekilsiz meyveler meydana gelir. 40 ºC’nin üzerinde ise çiçek tozları ölür ve meyve teşekkülü olmaz. 

Domates tohumlarının çimlenmesi için minimum 10 ºC, optimum 20-29 ºC, maksimum 36 ºC toprak sıcaklığı olması gerekir.

 

TOPRAK İSTEKLERİ:

            Domates derin, geçirgen, su tutma özelliği iyi, humus ve besin maddelerince zengin tınlı toprakları sever. Erkencilik istendiği zaman kumlu tınlı topraklar uygundur. Toprak pH’sı 5,5-7,0 arasında, tuzsuz-az tuzlu (2,3 mS’dan az) olan topraklarda iyi yetişir. Toprakta pH=5,5’un altında ise dekara 200-500 kg kireç verilmeli, pH=7,0’nin üzerinde ise her yıl dekara 30-50 kg toz kükürt verilmelidir.

FİDE YETİŞTİRİCİLİĞİ:

Fide Yetiştirme Kapları:

1-     0.08 mm siyah plastikten yapılmış fide torbaları,

2-     Fide yetiştirme kapları

Fide yetiştiriciliğinde genel olarak ( torf, perlit, vermikulit) veya (torf, perlit, toprak) veya (yanmış hayvan gübresi, kum, toprak) gibi karışımlar kullanılır.

Yanmış hayvan gübresi, kum, toprak karışımında 1:1:1 oranı kullanılır.Torf, perlit, toprak karışımında 2:1:1 oranı kullanılmaktadır.

Fide  yetiştirme materyalinin (hayvan gübresi hariç) bir toprak fumigantı ile dezenfeksiyon edilmesi faydalıdır. Tohum ekiminden en az 1 ay önce ilaçlama yapılmalıdır.

TOHUM EKİMİ:

Fide yetiştirme materyali tavlı ise sulamaya gerek yoktur. Aksi halde, fide yetiştirme materyali ile doldurulmuş fide torbaları veya fide yetiştirme kaplarının iyice sulanması ve sonra tohum ekiminin yapılması gerekir.

            Tohumların 3-4 saat ıslatıldıktan sonra ekilmeleri çimlenmeyi kolaylaştırır. Tohumlar 1-3 cm. derinliğinde ekilmelidir. Tohum ekimini takiben tekrar hafifçe sulanması faydalıdır.

            Kimyasal gübreler tohum ekiminden en az 15 gün önce fide yetiştirme materyaline karıştırılması gerekir.

            Tohumların çimlenmesi için en uygun toprak sıcaklığı 12-15 ºC olmalıdır. Bu sıcaklıklarda tohumlar 5-13 gün içinde çimlenir. Domates fidelerinin en uygun şaşırtılma zamanı kotiledon yapraklarının tam gelişmelerini tamamladıkları ve yere paralel oldukları zamandır. Sağlıklı ve tam gelişmiş fideler şaşırtılmalıdır.

TOPRAK HAZIRLIĞI VE GÜBRELEME:

Domates bitkisi derin köklü bir bitki olduğu için, toprağın derin sürülerek dikkatle hazırlanması gerekir. Tarla tabanının 50 cm altında pulluk tabanı denilen geçirgen olmayan bir tabaka varsa bu tabaka sonbahar başlarında özel pulluklarla kırılmalıdır.

            Sonbaharda dekara 3-4 ton iyi yanmış ahır gübresi atılarak derince sürülmesi gerekir. İlkbaharda karık hazırlığından önce taban gübresi verilmelidir. Fosforlu gübrenin hepsi, diğerlerinin üçte biri taban gübresi olarak verilir. Geri kalan gübreler bitkiler üzerinde meyveler görülmeye başladığında verilmelidir. Dekardan 5 ton verim alabilmek için saf olarak 12 kg N, 10 kg P₂O₅, 25 kg K₂O verilmelidir.

            Meyveler fındık büyüklüğünü alınca 10-15 gün arayla 2-3 kez yapılacak magnezyum nitrat uygulamaları (100 lt suya 400-600 gr) ve yaprak gübrelemesi meyve kalitesini olumlu yönde etkiler. Üst gübrelemeler kaç kez sulama yapılacaksa bölünerek her sulamadan sonra, toprak tava gelince toprağa serpilerek karıştırılmalıdır.

            Fide dikiminden önce tarla 20-30 cm derinliğinde sürülür, diskaro geçirilir.

FİDE DİKİMİ:

            Fide dikimi ilkbahar don tehlikesinin tamamen kalktığı, toprak ve hava sıcaklığı 12-15 ºC’yi bulduğu zaman yapılır. Dikim genellikle tohum ekiminden yaklaşık 7-8 hafta sonradır. Tarlaya dikimde çiçek açmış veya meyve tutmuş domates fideleri dikilmemelidir. Bu gibi fidelerin gelişmeleri yavaş olup, bodur kalır, verimleri düşer. Dikim akşama doğru yapılmalı, fideler güneş altında bekletilmemelidir.

            Fideler yaklaşık 15-20 cm boylanınca genellikle dikime hazırdır. Bölgemizde Şubat sonu Mart başından itibaren fide dikimi yapılır. Dikimde can suyu yeteri kadar verilmeli, can suyu ile birlikte, kök ve kök boğazı hastalıklarına karşı gereken ilaçlamalar yapılmalıdır.

            Domates yetiştiriciliğinde sıra arası ve üzeri aralıkları, çeşidin sırık veya yer çeşidi olmasına göre değişir. Sırık çeşitlerde sıra arası 60-80 cm, sıra üzeri 50-60 cm, yer çeşitlerinde sıra arası 140 cm, sıra üzeri 40-50 cm olmalıdır.

BAKIM İŞLERİ:

ÇAPALAMA:

Fideler dikildikten 2 hafta sonra birinci çapa yapılır. Karık üzerinde yetiştirilen domateslerde çapa genellikle işçiler tarafından yapılır. Tarla tarımı şeklinde yapılan geniş sahalarda ise traktör ile çekilen çapa makinelerinden yararlanılır. I. Çapadan 2-3 hafta sonra II. Çapa yapılır. Bu çapalamalar esnasında boğaz doldurma işlemi de yapılır. II. Çapadan sonra yabani otlar ayıklanır, kaymak tabakası kırılır, toprak havalandırılır ve topraktaki nem korunur.

            SULAMA:

            Domates nemi sever. Su noksanlığında üst yapraklar kıvrılır. Çok nemli, ağır topraklarda ise bitkiler hastalanır. Toprak nem eksikliğinin en duyarlı olduğu dönemler; çimlenme, çıkış, çiçeklenme ve meyve oluşumu dönemleridir. Aşırı toprak nemi vegetatif gelişmeyi hızlandırır. Meyveler ceviz iriliğini alıncaya kadar gerekmedikçe sulama yapılmamalı, daha sonraki devrede, yağışlı bölgelerde 2-3, kurak bölgelerde 4-5 kez sulama yapılmalıdır. Şayet damla sulama yapılacaksa sıcaklık ve evaporasyona bağlı olarak sulama bazen her hafta ilerleyen aylarda ise hafta 2-3 sulama yapmak gerekir.sulama süreleri de sıcaklığa bağlı olarak 4 saat ile 16 saat arasında değişmektedir.

            Açık tarlada, çiçeklenme dönemi içerisinde su eksikliği, küçük meyvelerde aşırı dökülmelere neden olur. Hasat zamanı çok sık sulama yavaş olgunlaşmaya neden olur. Düzenli sulama yaparak domates meyvesinde meydana gelecek yarıklar önlenebilir.

            Açık tarlada, karık usulü sulamada, suyun kök boğazına değmemesi için sırta dikim tercih edilmelidir. Düzensiz sulamalarla, sıcak zamanlarda toprak kurursa güneşin topraktan yansımasıyla, kalsiyum da toprakta noksansa, özellikle toprağa yakın meyvelerin alt kısımlarında çiçek burnu çürüklüğü meydana gelir. Böyle durumlara, kalsiyum noksansa kireç uygulaması yapılmalı, toprak yüzeyi malç (yanmış hayvan gübresi, kompost, sap, saman vb..) ile kaplanmalı, muntazam sulama yaparak, toprağın çok kurumaması sağlanmalıdır.

            Sulama suyunda tuzluluk önem arzeder. EC 750 ppm’e kadar olursa iyidir.

            Tarlada yetiştirilen sanayi tip domateslerde domateslerde tohum ekiminden hasada kadar 150-800 gün, fide dikiminden hasada kadar çeşit özelliğine(erkenci,geçci) bağlı olarak 80-140 günlük bir zaman vardır.        

 İyi bir çeşit ve uygun koşullarda açıkta yapılan yetiştiricilikte bakım şartlarına ve iklim koşullarına bağlı olarak dekardan 8-14 ton arası ürün alınabilmektedir.

DOMATESDE GÖRÜLEN HASTALIKLAR:

Erken yaprak yanıklığı, mildiyö, yaprak küfü, bakteriyel benek, bakteriyel kanser ve solgunluk, domates mozayik virüsü, domates sarı yaprak kıvırcıklık virüsünü sayabiliriz..

DOMATESDE GÖRÜLEN ZARARLILAR:

            Nematodlar, bozkurt, danaburnu, tel kurdu, yaprak bitleri, beyaz sinek, Empoasca, thrips, yaprak galeri sinekleri, kırmızı örümcekler, saman akarları, yeşil kurt ve diğer emici böcekler.

Hastalık ve zararlılarla mücadelede daha geniş bilgi için İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerine müracaat edilmesi gerekmektedir.

Domates Yaprak Küfü(Cladosporium fulvum)

Domates Yaprak Küfü (Cladosporium fulvum)

   Yaprakların alt tarafında teşekkül eden küf; fungusun konidi ve konidioforlarından oluşmaktadır.

   Hastalık genellikle örtü altı tarımda görülür. Hastalık oluşumu için orantılı nemin %95 veya daha fazla olması, optimum sıcaklığın da 20-25 ºC olması gerekir. Sıcaklı ve orantılı nem gösterilen oranlardan aşağı olduğu takdirde konidilerin enfeksiyonu için, elverişli şartlar olmadığından hastalık oluşmaz.

   Domates yaprakları üzerinde önce sarı renkjli lekeler görülür. Daha sonra bu lekelerin alt kısmına rastlayan yerde zeytini kahve rengi küf oluşur. Hastalık kısa zaman içerisinde bütün yaprakları kaplar ve bitkiyi kurutur. Mücadele yapılmadığında seradaki ürün %80 oranında zarar görür.



Kültürel önlemler ; 

   Hastalıklı bitki artıkları yok edilmeli, seralarda iyi bir havalandırma yapılarak orantılı nem ve sıcaklığın düşürülmesi sağlanmalıdır.

   Kimyasal mücadele ;  

   Yapraklarda ilk lekeler görüldüğünde, yaklaşık fidelerin seraya şaşırtılmasından 20 gün sonra ilaçlamaya başlanır.

  Kimyasal mücadelede kullanılacak etkili maddeleri öğrenmek için Tarım İl Müdürlüğümüz Bitki Koruma Şubesine müracaat edebilirsiniz

Domatesin Tarihçesi

Domates (Solanum lycopersicum), patlıcangiller (Solanaceae) ailesinden anavatanı Güney ve Orta Amerika olan bir yıllık yenebilen bir otsu bitki türü.

Morfolojik özellikleri [değiştir]

1-3 metre boya sahip olan domates bitkisinin hafif odunsu bir gövdesi vardır. 10-25 cm uzunluğunda olan yapraklarının üzerinde 5-9 yaprakçık bulunur. Yaprakları tüylüdür. 1-2 cm uzunluğunda ve genellikle sarı olan domates çiçekleri bir sap üzerinde 3-12 adettir. Genellilke kırmızı, yenilebilen meyvesi yabani bitkilerde 1-2 cm çapında iken, kültür bitkilerinde daha büyüktür.Çoğu vitamin bu meyvede bulunur ve kanseri önleyici yapısı vardır.Bu vitamin ve önleyici minareller domatesin kabuğunda bulunur. Kabuk-vitamin, çekirdek-çoğalma.

Tarihçe

ABD'de 1893 yılında mahkeme sebzelerle birlikte saklanıp yenildiğinden onu sebze diye sınıflandırmıştır fakat gerçekte meyvedir. Domatesin ilginç bir tarihi vardır. Bolivya ve Peru da yabani sarı renkli bir domates türü bulunmuş ve sonra Meksikada yetiştirilip, Kristof Kolomb'un Amerika'yı keşfinden sonra Avrupa'ya gemilerle gönderilmiştir. İtalyanlar sarı renginden ötürü onu altın elma olarak adlandırdı, ama çok geçmeden kırmızı türleri ortaya çıktı. Domates Amerika'da ilk defa Thomas Jefferson tarafından yetiştirildi. Ama pek çok insan zehirli olduğuna inanarak yemeyi reddetti, ta ki 1900'e kadar. Uzun zaman önce, pek çok Avrupalı için aşk elmasıydı, çünkü insanları romantik yaptığına inanılıyordu.

Üretim

2010 yılının verilerine göre Dünya'da her yıl yaklaşık 40 milyon ton civarında sanayi domatesi üretiliyor.En geniş üretimi yapan ABD ,Çin, İtalya,İspanya ve bu ülkeleriTürkiye izliyor.

Domates Mozaik Virüsü(Tomato mosaic virüs)

Domates Mozaik Virüsü (Tomato mosaic virus)

   Etmen sistemik olarak konukçunun kök, gövde ve yapraklarında bulunur, hastalıklı bitki artıkları, yabancı otlar, sigara ve tütün kırıntılarında yaşayışını sürdürebilir.

   Hastalık virüs veya ırklarına bağlı olarak az veya çok farklı belirtiler gösterse de, genel belirti yapraklar üzerindeki renk değişiklikleridir. Bu renk değişikliği açık yeşil, sarı ve koyu yeşil mozaik biçimindedir. Koyu yeşil alanlar kabarcık şeklindedir. Yapraklarda kıvrılma ve deformasyon görülür. Çevre koşullarına bağlı olarak düşük ısı ve ışık yoğunluğunda bodurlaşma ve yapraklardaki "eğrelti otu" görünümü belirginleşir, gövdede antosiyan birikimi sonucu mor renk oluşur, ayrıca uzun kahverengi çizgiler, yaprak ve meyvelerde nekrotik lekeler hastalığın diğer belirtileridir.

   Hastalığın ekonomik önemi enfeksiyon zamanına bağlıdır

Kültürel önlemler ;

   Fidelikte şüpheli görülen bitkiler, hemen çevresindeki bitkilerle birlikte sökülüp yakılmalıdır. Bakım, şaşırtma ve dikim işlemlerinden önce eller bol sabun ve suyla yıkanıp çalışma süresince sigara ve tütün içilmemelidir. Tütün artıkları hiçbir zaman gübre olarak kullanılmamalıdır. Bakım işlemleri sırasında kullanılan aletler %5'lik sodyum hipoklorit ile dezenfekte edilmelidir. Bitkileri bağlamak için kullanılan sırık, ip, tel v.b malzemelerde bol sabun ve deterjanla temizlenmelidir. Hastalık görüldüğünde azotlu gübre azaltılmalıdır. Hasat sonunda tarla tüm bitki artıklarından temizlenip bu artıklar yakılmamalıdır. İmkan varsa ekim nöbeti uygulanmalıdır.

   Hastalığın etmenine karşı doğrudan kimyasal mücadele yoktur. Ancak bu etmenin vektörleri olan emici böceklere karşı mücadele yapılması hastalığın taşınmasını önlemke yönünden yararlıdır

Domates erken yaprak yanıklığı(Alternaria solani)

Domates Erken Yaprak Yanıklığı (Alternaria solani)

Nemli havada yaprak üzerindeki lekelerde koyu füme veya koyu yeşil renkli kadifemsi görünüşte olan miseller oluşur. Bunlar fungusun konidioforları ve konidilerinden ibarettir.

   Enfeksiyon genellikle topraktan olur. Fungus hayatını topraktaki bitki artıkları üzerinde devam ettirir, tohumla da bulaşabilir. Fide devresinde kotiledon yapraklarda nekrotik lekeler meydana getirerek fidelerin ölmesine sebep olur. Ölü fideler üzerinde meydana gelen yoğun populasyon hastalığın yayılmasını sağlar.

   Bu hatalığa bitkilerin her devresinde rastlanabilir. Fidelerde kök çürüklüğü veya kök boğazı yanıklığı yapar. Lekeler önce küçük ve esmerdir sonra 1-2 cm kadar büyürler. Koyu gri bir renk alırlar ve genellikle merkezi daireler şeklinde sınırlanma gösterirler. Hastalık şiddetli olursa bütün yapraklar kurur ve dökülürler. Meyvelerde genellikle sapın tutunduğu kısımda koyu renkli çökük, çoğunlukla sınırlanmış lekeler meydana gelir

Kültürel önlemler ;

   Temiz tohum kullanılması, fideliklerin ve seraların sık sık havalandırılması, aşırı sulamadan kaçınılması, hastalıklı fidelerin ve tarladaki hastalıklı bitki artıların imha edilmesi gereklidir.

   Kimyasal mücadele ;

   Gerek fidelikte gerekse tarlada ilaçlamaya ilk lekeler görülür görülmez başlanmalıdır.

Domates Bakteriyel Solgunluk(bakteriyel kanser)

DOMATES BAKTERİYEL SOLGUNLUĞU (BAKTERİYEL KANSER)



            Domatesin en önemli bakteriyel hastalıklarından biridir. Domatesten başka biber ve köpek üzümü de etmenin konukçuları içindedir.
           
            BELİRTİSİ NASIL?
            Tipik belirti domates bitkileri çiçek devresine yaklaştığında yapraklarda solgunluk şeklinde başlar. Başlangıçta tek bir yaprakta veya bitkinin bir tarafındaki bileşik yapraklarda solgunluk görülür. Zamanla tüm bitki solar ve çöker. Gövde üzerinde yaprak saplarında açık kahverengi kanserler oluşabilir. İletim demetleri koyu kahverengisine dönüşür. Meyvelerde 3 mm çapa kadar ortası kahverengi etrafı açık kuş gözü şeklinde lekeler oluşur.
           
            NASIL BULAŞIR? NASIL MÜCADELE EDELİM?
            Hastalığın bulaşması bulaşık tohumla, ya da hastalıklı bitki artıklarıyla olur. Mücadelesinde temiz tohumluk kullanılmalı ve hastalıklı bitkiler tarladan uzaklaştırılmalıdır. Tohum alınacak domates meyveleri direkt güneş ışınlarının gelmeyeceği bir yerde 20°C'de 3 gün bekletildikten sonra tohumlar çıkarılıp kullanılmalıdır. Tohumlar da bulaşma varsa 54-56°C sıcak su banyosunda 25 dakika tutulup kurutulduktan sonra ekim yapılabilir.

Domates Bakteriyel Leke Hastalığı(Xanthomonas compestris patovar vesicotora)

Domates Bakteriyel Leke Hastalığı (Xanthomonas compestris patovar vesicotoria)

Biyolojisi ve Zararı

   Etmen bulaşık tohumla yıldan yıla taşındığı gibi, hastalıklı bitki artıkları ile toprağa da geçer ve toprakta 2-3 yıl canlılığını sürdürebilir. Sekonder enfeksiyonlar ise sağanak halinde yağan yağmurlar ve rüzgar aracılığıyla ile olur ve bakteri sağlam bitkilere bulaşır. Etmenin bitkiye girişi kırılan tüy yerlerinden ve stomalardan olmaktadır. Şiddetli yağmurlardan sonra hastalık gözle görülebilir derecede ilerleme gösterir. 

   Etmen domatesin bütün toprak üstü kısımlarında leke meydana getirir. Yaprak, yaprak sapı, sap, çiçek ve meyvede oluşturduğu lekeler daha düzensizdir. Yapraklardaki ilk belirtiler küçük, şekilsiz veya 2mm çapında yuvarlak olup önceleri yağlı bir görünüm kazanırlar. Üstten bakılınca çukur bir görünüşe sahiptir ve sarı bir haleyle çevrilidir.

  Hastalığın ileri devrelerinde lekeler birleşerek yaprağı kurutabilir. Hastalık erken devrede enfeksiyon yaparsa fideler ve genç bitkiler kavrulmuş bir durum alırlar. Böyle enfeksiyonlarda Alternaria sp. zararı ile karıştırılabilir. Başlangıçta küçük ve az sayıda olan meyve lekeleri zamanla büyük ve çukur görünümlü çürümeler meydana getirir. Meyvedeki lezyonların orta kısımları zamanla çatlar. Meyve sapı ve genç saplardaki ilk belirtiler yaprak belirtilerine benzer sert ve ince uzun çizgiler şeklinde görünüm alırlar.

  Hastalık domateslerde önemli zarara neden olmaktadır. Fidelikte hastalık görülürse hemen yok edilmelidir. Özellikle çiçek devresindeki enfeksiyonlar ürün kaybına neden olur.

 Mücadelesi

   Kültürel önlemler ;

   Fide döneminde belirti gösteren bitkiler hemen uzaklaştırılmalı ve kesinlikle üretimde kullanılmamalı, serada havalandırmaya özen gösterilmeli, enfekteli bitki artıkları üretim alanından uzaklaştırılmalı ve yok edilmeli , etmenle bulaşık tarlalarda en az 2-3 yıllık ekim nöbeti uygulanmalıdır, hastalık tohumla taşındığından hastalığın görüldüğü üretim alanlarından tohum alınmamalıdır.

   Kimyasal mücadele ;  

   Yeşil aksamlar ilaçlanır. Bu ilaçlama fidelikte ve tarlada hastalık görülür görülmez koruyucu olarak, fide döneminde haftada bir, tarlada ise 8-10 gün ara ile 2-3 gün uygulama yapılmalıdır

Domates Bakteriyel Benek Hastalığı(Pseudomanos Syringe patovar tomato)

Domates Bakteriyel Benek Hastalığı (Pseudomonas Syringae patovar tomato)

  Biyolojisi ve Zararı

   Etmenle tohumla çoğalabildiği gibi, toprakta bitki kalıntıları üzerinde saprofit olarak 1-2 yıl canlılığını koruyabilir. Enfeksiyon, tohum yüzeyinde bulunan bakteriler yanında topraktaki hastalıklı bitki kalıntılarından sağlıklı fideye bulaşmayla başlayabilir. Sekonder bulaşmalar bitkide herhangi bir nedenle açılmış yaralardan veya doğal açıklıklardan olmaktadır.

   Etmen yaprak, sap, çiçek, ve meyve saplarında kahverenginden siyaha kadar değişen renkte lekeler, meyvelerde ise çapları 1 mm'yi geçmeyen yüzeysel kabarcıklar şeklinde belirti verir. Yapraktaki lekeler önceleri küçük, yuvarlak, koyu renkli ve sınırsızdır. Bu lekeler zamanla birleşerek büyük lekeler meydana gelir.

   Özellikle ilk çiçeklerde hastalık görülürse, meyve tutumunu etkileyeceğinden büyük ürün kaybı olur. Meyvelerdeki lekeler deformasyona neden olduğundan domatesin ticari değerini düşürür.

   Domatesten başka patlıcan ve biberi de enfekte edebildiği saptanmıştır.

Mücadelesi

   Kültürel önlemler ;

   Fide döneminde belirti gösteren bitkiler tarlaya şaşırtılmamalı ve yok edilmeli, seralarda havalandırmaya özen gösterilmeli ve aşırı nem birikimi önlenmeli, enfekteli bitki artıkları yok edilmeli, bulaşma alanlarında 1 yıllık ekim nöbeti uygulanmalı, hastalık tohumla da taşındığından temiz alanlardan tohum alınmalıdır.

   Kimyasal mücadele ;

   Domates bakteriyel benek hastalığı ile mücadele yeşil aksam ilaçlamaları şeklinde yürütülür. Yeşil aksam ilaçlamaları fidelikte veya tarlada hastalık görülür görülmez koruyucu olarak, fide döneminde  haftada bir, tarla döneminde ise 8-10 gün ara ile 2-3 uygulama yapılmalıdır. Seralarda uygulama sayısı arttıralabilir. 

   Fide döneminde yapılacak olan yeşil aksam ilaçlamaları  kaplama olarak yapılmalıdır. Özellikle örtü altı domates üretiminde ilaçsız alan kalmamasına özen gösterilmelidir ve bitki yüzeyinde ıslaklık söz konusu ise bitkilerin yüzeyi kuruduktan sonra ilaçlama yapılmalıdır

Almanya tarım fuarı

Almanya tarım fuarı Berlin Mart-2010

Domates Mildiyösü (Phytophthora infestans)

Domates Mildiyösü (Phytophthora infestans)

Hastalık etmeni, kışı çürüyen bitkilerde oospor halinde geçirir.

   Yapraklar üzerinde önce küçük, soluk yeşil veya sarımsı lekeler belirir. Hastalık ilerledikçe renkleri kahverengi veya siyah olur. Uygun havalarda hastalık yaprak saplarına, bitkinin dal ve saplarına kadar ilerler. Nemli havalarda ve 16-22ºC ler arasında lekelerin alt yüzlerinde beyaz ve kül rengi bir örtü meydana gelir. Bunlar hastalığın konidi örtüsüdür. Mildiyönün yayılması bunlarla olur. İleri safhasında lekeler yırtılır, kurur ve bazen çürürler. Epidemi ise 19-22ºC lerde ve orantılı nem %80'in üstünde bulunduğu koşullarda gerçekleşir.

   Hastalık meyvelere de geçebilir. Bu takdirde de lekeler yapraklardakini andırır. Meyvedeki esmer lekeler domates kızardığı zaman yeşil çerçeve ile normal kırmızı kısımdan ayırt edilir.

  Dal, yaprak ve meyvede zarar yapmaktadır. Bitkide mildiyö ne kadar erken görülür epidemi yapılırsa ürün kaybıda o oranda büyük olabilir. Hasat zamanında ise mildiyönün meyvelerde görülmesi hem ürünün miktarını hemde ticari değerini düşürür. Bu devrede epidemi oluşursa zarar %100'e kadar yükselebilir

 Mücadelesi

   Kültürel önlemler ;

   Hastalıklı bitki artıkları ve meyveler tarladan uzaklaştırılmalıdır.

   Domates tarımı sabah ve akşam çiğ tutmayan güneşe bakan tarlalarda yapılmalıdır.

   Hastalığın her yıl epidemi oluşturduğu yörelerde ise domates yetiştiriciliği yapılmamalı, sıralar hakim rüzgar yönünde olmalıdır.

   Kimyasal mücadele ;

   Günlük ortalama sıcaklığın 16º-18 C ve orantılı nemin en az %80-%85 olduğunda başlaması gerekirse de en pratik yol, çevrede domates yapraklarında 3-5 mm çapında kahverengi lekelerin alt yüzünde beyaz kül gibi belirtilerin örtüsünün görülmesiyle ilaçlamaya başlanır.

Türkiye ve Dünyada Sanayi Domatesi

22 yıldır Tat konservede ziraat mühendisi olarak çalışıyorum.Amacım burada zaman içinde dağarcığımda biriktirdiğimi sandığım deneyimlerimi paylaşmak. sanayi domatesi